Over het gebouw: “De aartsbisschop van Besançon bood Le Corbusier de gelegenheid zijn eerste kerk te bouwen: De Notre Dame du Haut bij Ronchamp. Dit is de eerste bedevaartskerk van de moderne bouwkunst, een merkwaardige integratie van architectuur, plastiek en schilderkunst. De kern van plattegrond is een driehoek die op klein oppervlak een integratie mogelijk maakt tussen de ommuurde ruimten en tegelijk van het inwendige en uitwendige. De integratie is ook te zien bij de kunsten. In de compositie van de vensterluiken zien we patronen van Mondriaan, Kandinsky en Le Corbusier. De muren van de kapel hebben grote kleurvlakken. Wanden, zoldering en torens zijn vol tendenzen van de nieuwe plastiek. Le Corbusier bracht bouwwerk, schildering en plastiek tot een kunstwerk van volledige integratie samen.”
Bron: Kopstukken uit de twintigste eeuw Le Corbusier - Anton Henze
Mijn ervaringen: Deze bedevaartskerk wilde ik al langere tijd bekijken, de magische vorm van het gebouw, de ligging op de heuvel, het contrast tussen binnen en buiten. Na een heuvel slingerend opgereden te hebben kan de auto geparkeerd worden. Nadat ik uitstap vang ik een glimp op van de kerk, wit blinkend door een flauwe zonnestraal. Omdat ik er vroeg ben heb ik de ruimte voor mezelf. Eerst bekijk ik uitvoerig de buitenruimte; de kerk ligt verhoogd op een heuvel waardoor als je het gebouw benadert deze groter overkomt. Het gebouw is wit geschilderd maar de tand des tijds is zichtbaar; haarscheuren zijn zichtbaar in het pleisterwerk en het wit is van dichtbij om veel plekken grauw geworden. Door om het gebouw heen te lopen begin ik de plattegrond van het gebouw te begrijpen; aan de buitenzijde bevindt zich een altaar nis waar een grote groep pelgrims ontvangen kan worden op belangrijke bedevaartsdagen om het misoffer te vieren. In de wand geïntegreerd is een glazen capsule met daarin het genadebeeld, deze kan draaien afhankelijk of de dienst binnen of buiten is. Ik ga naar binnen door een zware deur en sta ineens in een verstilde donkere ruimte.
Er branden kaarsen aan de voorzijde maar mijn blik wordt gevangen door de wonderlijke muur met inhammen. In iedere inkeping zijn wonderlijke gebrandschilderde ramen te zien. Vrolijke warme kleuren die dienen als achtergrond voor handgeschilderde tekeningen en woorden. Op een aantal ramen zijn werelds symbolen aangebracht; om iedere bezoeker zich welkom te laten voelen, gelovend of niet, iedereen is welkom op deze plek. Een paar symbolen die me bijblijven zijn een gezicht, een vogel, sterren, een bloem. Teksten: ‘toute’ – ‘alles’, ‘la mer’ – ‘de zee’, ‘les femmes’ – ‘de vrouwen’.
Ik ga een poosje zitten in de kerk op de achterste bank, alleen een deken van stilte en rust valt over me heen en zorgt ervoor dat ik de wonderlijke kleurenblokken in de zuidmuur in alle rust en intensiteit op me in kan laten werken. Heel bijzonder is ook dat ik bijna een kan worden met de inhammen en het gebrandschilderde glas; de inhammen zijn breed genoeg dat ik er in kan kruipen en met een veilige afstand de bijzondere tekeningen, teksten en kleuren echt kan ervaren. Met een gevoel van verstilling en vol indrukken van de prachtige details verlaat ik de kapel en druk ik de zware deur zachtjes dicht. Nog een laatste wandeling om het gebouw en over het terrein, ik weet zeker dat ik hier nog eens terug ga komen, wat een bijzonder gebouw en wat een aantrekkingskracht hadden de gebrandschilderde ramen en tekeningen. Thuis in mijn studio ontstaat een kleine serie schilderijen waarbij ik de gebrandschilderde ramen als uitgangspunt heb genomen, de serie: Notre Dame du Haut.
